Thống kê của Viện Răng hàm mặt quốc gia gần đây cho thấy: Số lượng trẻ em Việt Nam bị sâu răng đang có chiều hướng gia tăng. Có đến 80% trẻ 4 – 8 tuổi bị sâu răng, hơn 90% các bé chăm sóc răng miệng không đúng cách.
Việc đánh răng hàng ngày là thói quen mà bất cứ bạn nhỏ nào cũng được cha mẹ yêu cầu thực hiện nhằm giúp các bé bảo vệ răng miệng của mình. Tuy nhiên, đánh răng không đúng cách có thể khiến vi khuẩn phát triển và tấn công vào răng, nướu và làm mòn lớp men răng. Dưới đây là những hướng dẫn cơ bản mà Nha khoa Như Tâm muốn mách với các mẹ để đánh răng đúng cách cho trẻ từ 1 – 9 tuổi.
Cách chải răng như thế nào là đúng?
Hướng dẫn trẻ chải răng theo kĩ thuật chải tới lui theo chiều ngang: (Đây là kĩ thuật ít phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ và phụ huynh cũng có thể thực hiện cho trẻ – theo giáo trình Nha khoa trẻ em – Khoa Răng Hàm Mặt – Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh).
- Chải răng theo trình tự bắt đầu từ vùng mặt ngoài hàm trên bên phải đi theo mũi tên.
- Lông bàn chải tạo góc 45 độ với trục răng, hướng về phía nướu.
- Chải tới lui một khoảng ngắn
- Cán bàn chải song song với mặt phẳng nhai trừ khi chải mặt lưỡi
- Chúi đầu bàn chải cho mặt xa răng cuối cùng.
Khi nào thì bé có thể tự chải răng được?
Khi bé khoảng 1 – 2 tuổi, độ tuổi bắt đầu biết đi (là thời điểm bé có kĩ năng thực hiện những hoạt động đơn giản và bắt đầu thích tư lập), tỏ vẻ hứng thú với việc chải răng, hãy cho bé tự đánh răng, tự làm dưới sự giám sát của bạn. Sau khi bé hoàn thành, hãy chỉ cho bé những điểm còn thiếu, quên chưa làm sạch và đánh răng lại cho con nếu cần thiết.
Từ 6 – 8 tuổi, hầu hết trẻ nhỏ đã có thể tự đánh răng một mình và dùng chỉ nha khoa thành thạo. Tuy nhiên, bố mẹ vẫn nên giám sát bé hoặc cùng đánh răng chung với con để tiện hướng dẫn và làm ví dụ.
Khoảng 10 tuổi thì bé đã có thể tự đánh răng thành thạo. Bố mẹ nên hướng dẫn bé dùng thêm chỉ nha khoa để làm sạch vùng tiếp xúc giữu 2 răng kế cận mà bàn chải không chải tới được.
Cạo lưỡi cho bé
Vệ sinh miệng lưỡi không chỉ giới hạn ở người lớn mà còn rất quan trọng với trẻ nhỏ đặc biệt là với trẻ sơ sinh.
Bề mặt lưỡi và khoang miệng trẻ rất nhiều vi sinh vật sẽ gây mùi hôi, nếu miệng trẻ không được sạch sẽ và bị bao vây bởi tưa lưỡi làm cho trẻ không cảm nhận được hương vị một cách tốt nhất và sinh ra chán ăn.
Vì thế cần giữ gìn khoang miệng sạch sẽ giúp trẻ cảm nhận hương vị tốt và hơn thế nữa, việc massage lợi, rất tốt cho quá trình trẻ mọc răng sau này.
Ngoài cách uống nước sau mỗi bữa ăn, mẹ cần thường xuyên rơ lưỡi, vệ sinh miệng cho trẻ.
Rơ lưỡi, vệ sinh miệng cũng giống như việc đánh răng mỗi ngày của người lớn, khi thức ăn bám trên các kẽ răng thì cần phải đánh răng để các vi khuẩn không bám lại. Vệ sinh miệng giúp trẻ làm sạch các mảng trắng bám trên lưỡi, nướu và khoang miệng.
Khi vệ sinh miệng trẻ cảm thấy khó chịu và dĩ nhiên sẽ quậy phá, khóc khiến mẹ khó vệ sinh miệng cho trẻ, vì thể để giúp trẻ nằm yên, tỉnh lại thì mẹ cần trò chuyện, cười đùa với trẻ, giúp trẻ quên đi việc mẹ đang rơ lưỡi, vệ sinh miệng.
Dùng môt miệng gạc mềm để rơ lưỡi cho bé, có thể làm cùng lúc với việc làm sạch nướu cho trẻ. Cách thực hiện như sau:
- Rửa tay sạch.
- Đặt trẻ nằm trên giường hay bế trẻ.
- Quấn gạc quanh ngón chỏ hoặc đeo gạc tưa lưỡi hình ống.
- Nhúng ẩm gạc bằng dung dịch NaCl 0,9% hoặc nước đun sôi để nguội.
- Chạm nhẹ vào môi dưới của trẻ để trẻ mở miệng.
- Nhẹ nhàng lau vòm miệng và massage nướu trẻ trước.
- Cuối cùng đặt ngón tay vào trong phía gốc lưỡi kéo ra phía ngoài để loại bỏ cặn sữa.
Vệ sinh miệng thực hiện đều đặn ngày 2 lần.
(Y học thường thức – bệnh viên nhi đồng thành phố Hồ Chí Minh)
Làm sao để bé thích chải răng và hợp tác chải răng?
Theo các chuyên gia, để con có hứng thú và tự nguyện đánh răng đúng cách, bố mẹ cần hướng dẫn nhẹ nhàng và làm mẫu cho con bắt chước. Phụ huynh nên kiên nhẫn, giúp con làm quen dần, không nên ép buộc hay dọa dẫm kiểu: “Nếu con không đánh răng mẹ sẽ đưa đến nha sĩ nhổ răng ngay / Không đánh răng thì không được… (một điều bé thích) nữa”.
Thay vào đó, bố mẹ cần tạo ra không khí vui vẻ, sáng tạo các trò chơi sống động để bé hứng thú với giờ đánh răng. Bạn nên cùng đánh răng với con và mua các loại kem đánh răng có mùi thơm, bàn chải màu sắc sặc sỡ với hình thù ngộ nghĩnh.
Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo vài mẹo nhỏ và đơn giản mà các những phụ huynh khác đã áp dụng thành công. Chẳng hạn như:
- Đặt ghế cao cho bé ngồi ngang tầm với gương của bồn rửa và đánh răng cùng con.
- Dẫn con theo để bé tự chọn loại bàn chải và kem đánh răng yêu thích, có thể mua nhiều loại để thay đổi mỗi ngày.
- Treo các bức tranh có hình bạn nhỏ đang tự chải răng, tranh vẽ răng sâu… lên tường phòng tắm và chỉ cho con thấy. Nói với bé nếu đánh răng thì sẽ xinh xắn và ăn ngon hơn, ngược lại không đánh răng sẽ bị sâu răng, xấu xí như trong ảnh.
- Thường xuyên mở các đoạn hoạt hình có nhân vật đang đánh răng cho bé xem và đòi làm theo.
- Tổ chức cuộc thi cho bé tự đánh răng đúng cách và tặng phần thưởng nhỏ, ví dụ như đi chơi công viên.
- Nếu bé không chịu đánh răng, bạn có thể làm giúp, vừa đánh vừa liệt kê những món bé đã ăn trong ngày. Ví dụ: “Răng này ăn cơm, răng này ăn cháo, răng này ăn bánh kẹo, lưỡi này uống sữa…” Hoặc có thể nói “Chải răng này cho con sâu bay ra, đánh răng kia cho con sâu không chui vào nữa…” Làm như vậy sau vài lần, con sẽ tự đánh răng kỹ và hứng thú mà không cần nhờ đến mẹ nữa.
- Đánh răng cho con khi đang phân tâm, ví dụ như đang xem tivi, để bé làm quen dần với cảm giác chải răng và mùi vị của kem đánh răng.
Các mẹ có thể tham khảo thêm về cách: Chọn kem đánh răng và bàn chải phù hợp cho bé để ngăn ngừa sâu răng
Trên đây là một số thông tin và chia sẻ của Nha khoa Như Tâm nhắm giúp bạn và con trẻ có được cách để thực hiện thói quen chăm sóc răng miệng tốt hơn. Hy vọng phần nào giúp ích được cho các bậc cha mẹ.
